Jiyan û Felsefeya Aenesidemusê Yewnanî

sêşem, 8 tîrmehê 2025

DESTPÊK

GOTAR & NIVÎS

KURDISTAN

CÎHAN

HEVPEYVÎN

WEŞAN

ÇAND Û HUNER

INFORMATION

Têkilî

Têketin

Jiyan û Felsefeya Aenesidemusê Yewnanî

Feylesofekî Yewnana Antîk e û Beriya Zayînê, di sedsala yekem de jiya ye. Gumanberiya Pyrrhonî parastiye û bi doktrînên xwe yên ‘epokhe’ (bêdarazî) û ‘tropos’ê (bêîmkanetiya zanayiyê, bêîmkanetîya zanînê), avahiya teorîk a gumanberiya Pyrrhonî, ava ...

Admînê Malperê

Pûşper 15, 2025

ÇAND Û HUNER

Jiyan û Felsefeya Aenesidemusê Yewnanî

Deh (10) Tropeyên (Sebeb, Hincet) Aenesidemus:

1- Cihêrengiya (Ciyewaziya) Heywanan: Heywan, ji hev cihê ne û lewma têgihiştina wan ya nesneyan jî, ne mîna hev e. Wate, têgihiştina wan ya nesneyan, ji hev cihê ye.

2- Cihêrengiya Mirovan: Mirovên cuda, heman nesneyan ji hev cihê têdigihêjin.

3- Cihêrengiya lebatên me yên sehekî, derbarê nesneyan de dibe sebebê daraz û têgihiştinên cihê.

4- Şert û mercên ku bandûrê li barbir (subject, özne, kirde) dikin, dibin sebebê têgihiştinên cihê.

5- Rewşa nesneyan, dûrahî û cihê wan, rê li encamên cihê vedike.

6- Nesafîtî û têkelbûna nesneyan, dibe sebebê têgihiştinên çewt.

7- Çendbarî (nicelik, quantity) û kompozîsyona nesneyan, dibe sebebê encamên pirtexlîd.

8- Têkiliyên di navbera barbir (subject) û bar (nesne, objekt) de, dibe sebebê fikr û darazên çewt.

9- Demdirêjiya têgihiştina nesneyan, bandûrê li sehekên me dike û dibe sebebê têgihiştinên cihêreng.

10- Qanûn, kevneşopî, perwerdehî, çand, ehlaq û hînbûniyên (kurm) me, bandûrê li sehekên me dikin û dibine sebebê têgihiştinên cihê.

Axirî li gor baweriya Aenesidemusî, em tu carê nikarin xwe bigihînin rasteqîniyên ku li derveyî me ne û em nikarin bi wan bizanibin. Lewre, têgihiştina me ya heyînan, bêîmkan e. Ji ber vê yekê jî, heta em neceribînin divê em derbarê heyînan de zanayiyan (zanînî, bilgi, knowledge) belav nekin û neparêzin. Ji bo vê yekê jî, divê em ji darazan (hukm) dûr bimînin.